Addison Hastalığı Nedir?
Diğer adı “adrenal yetmezlik” olan Addison hastalığı oldukça nadir görülen bir hastalık olup, vücudun bazı hormonları yeteri kadar üretememesi sonucunda ortaya çıkar. Böbreklerin üstünde bulunan adrenal bezleri salgılama açısından yetersiz kalır ve kortizol ile aldosteron hormonları kanda azalmaya başlar.
Addison hastalığı, birincil böbrek üstü yetmezliği ve ikincil böbrek üstü yetmezliği olmak üzere iki çeşittir.
1- Birincil böbrek üstü yetmezliği: Bu sınıftaki yetmezliğin yaklaşık %70’i otoimmün sürece bağlıdır. Tüberküloz, farklı bakteriler, virüs ve mantar enfeksiyonları, böbrek üstü bezinin kanaması veya metastazı gibi diğer sebepler de birincil böbrek üstü yetmezliğine yol açabilir.
2- İkincil böbrek üstü yetmezliği: Hipofiz hormonu olan ACTH’nin üretiminde azalma görülür ve bununla ilişkili olarak ikincil böbrek üstü yetmezliği gelişir. Hipofiz tümörü ya da başka bir nedenden dolayı yaşanan ACTH eksikliğinde kortizol üretimi uyarılmaz. Bu yetmezlik grubunda, aldosteron üretiminin genellikle etkilenmediğini söyleyebiliriz.
Addison Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Addison hastalığının semptomları çoğu zaman birkaç aylık süre içinde yavaşça gelişmeye başlar. Belirtiler daha da belirginleşmeye ve kötü bir hal alıncaya dek, hastalık oldukça yavaş ilerler. Hatta bu yüzden bazı bulguların kaçırılması durumu da söz konusu olabilir. Dolayısıyla; küçük belirtiler önemsenmeli ve şikayetler daha da artmadan uzman bir doktora başvurulmalıdır. Başlıca belirtileri şu şekilde sırlayabiliriz:
- Aşırı yorgunluk hali
- Kilo kaybının görülmesi ve iştahın ciddi bir şekilde azalması
- Açlık hipoglisemisi
- Ağız mukozasında ve deride, özellikle ameliyat yarası yerlerinde, meme başlarında ve genital bölgenin renklerinde koyulaşma
- Düşük tansiyona bağlı yaşanan bayılma
- Tuz tüketiminin artması
- Düşük kan şekeri
- Mide bulantısı, ishal ve kusma
- Karın ağrısı
- Kas ve eklem bölgelerinde hissedilen ağrılar
- Sinirli olma durumu
- Depresyon gibi davranışsal bozukluğu durumları
- Terlemenin azalması
Addison Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir?
Öncelikli olarak hastanın hikayesi dinlenir ve bulguları incelenir. Bu aşamada Addison hastalığından tespit edilirse eğer; birincil ve ikincil adrenal yetersizliklerden hangisinin olduğunun belirlenebilmesi için birtakım laboratuvar testleri yapılır. Hastanın; elektrolit dengesi, kan şekeri düzeyi ve böbrek işlevlerinin değerlendirilmesi için yapılan bu testler; hem teşhisin doğru bir şekilde konmasını sağlayacak hem de uygulanacak tedavi planının oluşturulmasına yardımcı olacaktır. Böbrek üstü bezlerini ve hipofiz büyüklüğünü görebilmek, şeklini inceleyebilmek için bilgisayarlı tomografi ya da manyetik rezonans gibi radyolojik görüntüleme yöntemlerine de ihtiyaç duyulabilir.
