Resim Analizlerinin Çocuk Ruh Sağlığı Açısından Önemi
Resim, soyut düşüncesi yetişkinler kadar gelişmemiş çocuğun en iyi iletişim aracıdır. Resimler, çocuklarının iç dünyasının dışa yansımasıdır. Adeta çocuk resim yoluyla içinde bulunduğu dünyaya yönelik duygu ve düşüncelerini çizerek kağıda yansıtır. Dolayısıyla resmin çocuğun iç dünyasını keşfetmek için ideal bir “Projektif Teknik” olduğu söylenebilir. Bununla birlikte resim çocuğun zihinsel gelişiminin en önemli göstergelerinden biri olduğu söylenebilir.
Psiko-pedagojik açıdan çocukların farklı gelişim dönemlerinde farklı çizim evrelerinden geçtiği gözlenir. Bu geçişlerde çocuğun resimlerinde belirgin bir değişim dikkat çeker. Örneğin, karalama dönemindeki 3 yaş çocuğu tipik olarak bir insan resmini sadece yuvarlak bir kafa olarak çizerken, şema öncesi dönemde ki 5 yaş çocuğu, yuvarlak bir kafaya ek olarak gövde çizebilir, kafaya ek olarak da göz burun ve ağız ekleyebilir. Ayrıca resim çocuğun kişilik özelliklerini görme açısından önemli bir araçtır. Örneğin, kendine düşük özgüvene sahip bir çocuğun resmi; kağıdı kullanış, resimdeki kompozisyon, kullandığı figürler ve renkler açısından özgüveni olan çocuğun resminden farklılaşabilir. Bir grup içerisinde çocuk ötekilerini nasıl algıladığını, ötekilerinde kendisini nasıl algıladığını resim yoluyla çocuk kağıda yansıtabilir. Dolayısıyla çocuğun sosyal ilişkilerini ve tutumlarını anlamlandırmamız açısından resim önemli bir teknik olduğu söylenebilir. Çocuk resmindeki gelişim evreleri şu şekildedir:
- Karalama Dönemi (2-4 Yaş)
- Şema Öncesi Dönem (4-7 Yaş)
- Şematik Dönem (7-9 Yaş)
- Gerçeklik - Gruplaşma Dönemi (9-12 Yaş)
- Görünürde Doğalcılık Dönemi (12-14 Yaş)
Belirli bir kas olgunluğuna ulaşan her çocuk kağıt üzerinde birtakım çizgi ve figür denemelerinde bulunur. Bu figür ve çizgilerin çoğunlukla temsili olmakla birlikte, temsil edici olmayan çizgi ve figürlerin de bulunabileceğini dikkate almak önemlidir. Unutulmamalı ki, resimler tek başına değerlendirme için bir ölçüt değildir. Terapistin seans içi gözlemi ve değerlendirmesi, ebeveynden aldığı bilgilerle birleştiğinde çocuğun yaptığı resimler anlam kazanır.
