Tiroit Bezi ve Hastalıkları
Tiroit bezi; çenenin alt kısmında, soluk borusunun biraz önünde, boyunda bulunan kelebek şeklinde bir salgı bezidir. Tiroit bezlerinin ürettiği hormon ile vücut, enerji kullanımını ve depolanmasını sağlar. Bir iç salgı bezi olan tiroitler, ürettikleri hormonları kan dolaşımına gönderir. Tiroit bezinin yaptığı bu işleme metabolizma denir ve metabolizmanın doğru çalışabilmesi için vücudun bu hormonlara ihtiyacı vardır.
Tiroit Bezi Nasıl Çalışır?
Tiroit bezi vücudun enerji kullanım hızını düzenleyerek T3 ve T4 hormonlarının salgılanmasını sağlar. T3 ve T4 hormonlarının üretimi hipofiz bezinden salgılanan TSH’ın (Tiroit Uyarıcı Hormon) kontrolü altındadır. Tiroit hormonları, metabolizmanın düzgün çalışmasını ve vücutta bağışıklık sisteminin güçlendirilmesinde büyük rol oynar.
Tiroit Bezi Hastalıkları Nelerdir?
Tiroit bezinde bazı değişiklikler meydana gelebilir. Örneğin, tiroit bezinin büyümesine guatr, az çalışmasına veya çalışmamasına hipotiroidi, çok çalışmasına hipertiroidi denir. Tiroit bezinde kanserli hücrelerin oluşmasında ise tiroit kanseri görülebilir. Tiroit bezi hastalıkları çok belirgin şikayetlere sahip olmadığı için kişiler farkında bile olmayabilirler.
Guatr: Guatr, tiroid bezinin anormal büyümesidir. Sadece tiroit bezi büyürse diffuz guatr, tek nodül (yumru) olursa nodüler guatr, 2 veya daha çok nodül olursa multinodüler guatr denir. Guatr, boyunda şişlikle kendini belli edebilir. Basit bir büyüme ise şikayete neden olmayabilir. Büyük guatrlar şişlikle beraber yutma güçlüğü, nefes darlığı gibi belirtiler gösterebilir.
Hipotiroidi: Hipotiroidi, tiroit hormonunun az salgılanması ya da iflas etmesi anlamına gelir. En sık görülen tiroit hastalığıdır. Kadınlarda ve ileri yaşlarda görülme riski artar. Tiroit hormonunun az salgılanması kişide yorgunluk hissi oluşturur.
Hipertiroidi: Hipertiroidi, tiroit hormonunun fazla salgılanmasıdır. Çok salgılanmış tiroit hormonu kalp, sinir ve kas sistemini etkiler. Kişide kaslarda zayıflık, kalp çarpıntısı, yorgunluk ve asabiyet gibi belirtiler görülebilir.
Tiroit Kanserleri: Tiroit bezinde bulunan hücrelerin çeşitli nedenlerle kansere dönüşmesi ile gelişen bir hastalıktır. Genellikle boyunda bir kitle ya da tiroit bezinin içinde nodül olarak gözlemlenebilir. Tiroit kanseri, çok sık görülen bir kanser türü değildir. Birçok tümör iyi huyludur.
Tiroit Hastalığı Teşhisi Yapılır?
Risk grubunda olan kişilerin şikayetleri doğrultusunda testlerini düzenli olarak yaptırması tiroit hastalıklarının erkenden teşhisi bakımından önemlidir.
