Bebeklikten Yetişkinliğe: Hayat Boyu Yaptırılması Önerilen Testler Neler?
Düzenli yapılan tetkikler sayesinde pek çok önlenebilir hastalık tespit edilerek, kişinin daha sağlıklı bir yaşam sürmesi sağlanabiliyor. Bunun için pek çok tarama ve tanı tekniği var. Özellikle; biyokimyasal tetkikler ile vücudun biyolojik değişikliklerinin gösterilmesi, en önemli testler arasında sayılıyor. Kan, idrar ve pek çok vücut sıvısının biyokimyasal olarak değerlendirilmesini mümkün kılan bu testlerin; hayat boyu, düzenli aralıklarla yapılması oldukça önemli.
Yenidoğan Dönemi Testleri Nelerdir?
Yenidoğan bir bebeğe yapılan ilk testler; kan grubu tayini, ilk 48 ila 72 saatte doğumsal metabolik hastalıkların belirlenmesi için yapılan testlerdir. Bu testlerin yapılabilmesi için bebeğin beslenmeye başlamış olması çok önemlidir. Nedeni ise hastalıkların beslenme ile ortaya çıkmasıdır. Metabolik hastalıklar taraması için topuktan kan alma işlemi ilk 3 ila 7 gün içerisinde yapılmalıdır. Topuktan alınan kan ile fenilketonüri ve kongenital hipotiroidi gibi büyüme, gelişme ve zeka geriliğine yol açabilecek hastalıkların tanısı konulabilir. Uygun tedavi programları ile hastalık kontrol altına alınabilir. Yine yenidoğan döneminde yaygın görülen sarılıklar nedeniyle, bilirubin testlerinin yapılması da önemlidir.
2 Yaşa Kadar Tam Kan Sayımı
Bebeğinizin sağlıklı olduğunu düşünerek, düzenli doktor muayenelerini aksatmanız ve bazı tetkikleri yaptırmamanız, önemli hastalıkları atlamanıza neden olabilir. Sağlıklı çocuklarda 9 ila 12. aylar arasında tam kan sayımı, serum demir düzeyi ve tam idrar tetkiki mutlaka yapılmalıdır. 2 yaş ve okul öncesi döneminde; tam kan sayımı, tam idrar tetkiki ve rutin biyokimyasal testler mutlaka yaptırılmalıdır.
Okul Öncesi Hepatit Kontrolü
Çocukların okul öncesi döneminde, yenidoğan döneminde hepatit aşısı tamamlanmış olsa bile, HBsAg ve Anti HBs tahlilleri mutlaka yapılmalı ve bağışıklık durumları değerlendirilmelidir. Bu dönemde; dışkıda parazit arama testi de önemlidir. Aşırı kilolu bir çocuk söz konusu ise diyabet (şeker hastalığı) varlığını değerlendirebilmek için kan şeker düzeyine bakılmalıdır. Büyüme geriliği söz konusu olan çocuklarda ise çeşitli hormon seviyeleri mutlaka kontrol ettirilmelidir.
Yetişkinlerde Kanser ve Kalp Taramaları Nelerdir?
30 ila 40’lı yaşlarda; kadın ve erkek bireyler, 3 yılda bir tam kan sayımı yaptırmalı, kan şekerine ve serum lipit düzeylerine baktırmalıdır. 30 yaş sonrasında; kadınların, rahim ağzı kanseri erken teşhisi için yılda 1 defa pap-smear testi yaptırması gerekir. 40 yaş sonrasında; hem kadınlarda, hem erkeklerde mide ve bağırsak hastalıklarının erken teşhis edilebilmesi için gaitada gizli kan tetkikinin yapılması da yine önemlidir. 40 yaş üzerinde olan erkekler ise prostat kanserinin erken tanısı için kanda total ve serbest PSA ölçümü yaptırmalıdır. 50 yaşından sonra, kalp sağlığı için; kişinin kilosu, kan yağı düzeyi, şeker ve hipertansiyon gibi rahatsızlıkları dikkate alınarak, uygun görülen testler yapılmalı ve varsa eklenecek ileri tetkikler de dahil edilmelidir.