Geriatrik Sendromlar ve Sağlıklı Yaşlılık
Yaşlanma, her canlı için engellenemez bir süreç. Fiziksel, psikolojik ve sosyal açıdan birçok faktörü bulunan yaşlanma süreci, canlıdaki büyüme tamamlandıktan sonra biyolojik kapasitenin giderek azaldığı, hücrelerin yıprandığı ve buna bağlı olarak da vücuttaki yaşam fonksiyonlarının azaldığı dönemi ifade eder. Yaşlılar, hastalıklara karşı savunmasız hale gelerek daha fazla sağlık sorunuyla karşılaşır.
Yaşlılığa giriş yaşı genellikle 65 yaş olarak kabul görse de içinde bulunduğumuz modern dünyada vücut yaşı, kronolojik yaştan daha önemli kabul ediliyor. Teknolojinin gelişmesi, tıp alanındaki buluşlar, yeni nesil tedaviler, bulaşıcı hastalıklarla karşı küresel çaptaki mücadeleler ve yaşam standartlarındaki iyileşmelerle birlikte insanların ortalama yaşam süresi giderek uzuyor.
Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de yaşayan yaşlı nüfus da hızla artmakta. Türkiye İstatistik Kurumu’nun 2021 verilerine göre ülkemizde 8 milyon 245 bin 124 kişilik yaşlı nüfusu var ve bu sayı tüm nüfusun %9,7’sini oluşturuyor.
Bireylerin yaş almasıyla birlikte ortaya çıkan sağlık sorunları, kronik hastalıklar, kas ve iskelet sistemindeki ağrılar, teşhisi konulamayan klinik durumlara ve semptomlara geriatrik sendrom denir. En çok karşılaşılan geriatrik sendromlar ise şunlardır;
- Yürüme ve Denge Bozuklukları, Sık Düşme
- Vücuttaki Kas Yoğunluğunda Azalma
- Yetersiz Beslenme
- Çoklu İlaç Kullanımı
- Hafıza Zayıflığı
- Hareketsizlik
- Depresyon
- Sindirim Sistemi Problemleri
- Kemik Erimesi
- İdrar Kaçırma
- Demans
- Kırılgan Yaşlılık
- Kas ve Kemik Sistemindeki Ağrılar
- Görme ve İşitme Kayıpları
Geriatrik Hastalıklar Nedir?
Geriatrik hastalıklar sadece yaşlılara özgü olmamakla birlikte yaşlılarda görülme sıklığı daha fazladır. En sık görülen geriatrik hastalıklar şunlardır:
- Yüksek Tansiyon (Hipertansiyon)
- Diyabet (Şeker Hastalığı)
- Kalp ve Damar Hastalıkları
- Alzheimer ve Demans
- Parkinson
- Kanser
- Kemik Erimesi
Sağlıklı Bir Yaşlılık İçin Ne Yapmalı?
•Düzenli yürüyüş
•Sigara kullanımından kaçınmak
•Yağ, tuz ve şeker yönünden kısıtlı diyetle beslenmek
•Kilo kontrolüne dikkat edilmek
•Düzenli kan basıncı kontrolü yaptırmak
•Hava kirliliği olan ortamlardan kaçınmak
•Bol sıvı almak
•Her yıl grip aşısı yaptırmak
•Cilt nemliliğini sağlamak
•Basınç ülseri riski yönünden takibe dikkat etmek
•Düzenli meme muayenesi ve jinekolojik muayene
•Prostat hipertrofisi bulgularını izlemek
•Hekim önerisi doğrultusunda D vitamini ve kalsiyum almaya önem göstermek
•Ürolog kontrolü yaptırmak
•Pelvik kasları güçlendirecek egzersiz yapmak
•Mesanede tahrişe neden olabilecek kafeinli içeceklerden kaçınmak
•Düzenli ağız sağlığı kontrolüne önem vermek
•Düzenli öğünlerde bol lifli beslenmek
•Düzenli bağırsak alışkanlığı sağlamak
•Güneş gözlüğü ve güneş koruyucusu kullanmak
•Kazalardan ve tehlikeli fiziksel aktivitelerden korunmak
•Düzenli sağlık kontrolü ve kanser tarama testleri yaptırmak
Yaşlı bireyler arasında oldukça yaygın olan geriatrik sendromlar çok yönlü bir şekilde ele alınarak, geriatri alanında uzman hekimler kontrolünde değerlendirilmelidir. Hayatın her döneminde olduğu gibi sağlıklı bir yaşlılık dönemi geçirmek çok önemlidir.
